Nasady kominowe – rodzaje, działanie i ich poprawny dobór na kominie

Nasady kominowe to niepozorne, lecz niezwykle ważne urządzenia montowane na szczycie kominów. W wielu wypadkach ich montaż jest niezbędny, by utrzymać w przewodzie kominowym prawidłowy ciąg. Jak dokładnie działają nasady kominowe, jakie modele dostępne są na rynku i który z nich wybrać?

Nasada kominowa – funkcje i zastosowanie

Obecność prawidłowego ciągu kominowego jest warunkiem skutecznego odprowadzania spalin oraz zużytego powietrza z budynku na zewnątrz, które najczęściej następuje w sposób grawitacyjny – dzięki temu, że ciepłe powietrze unosi się ku górze. W niektórych przypadkach naturalny ciąg zostaje jednak zaburzony, co dzieje się np. na skutek błędów w projekcie i wykonaniu instalacji kominowej. Co więcej, mogą one również doprowadzić do zjawiska ciągu wstecznego, a więc sytuacji, w której spaliny nie wydostają się na zewnątrz, lecz cofają z powrotem do przewodu.

Zapewnienie właściwego ciągu oraz ochrona przed ciągiem wstecznym to podstawowa funkcja nasad kominowych wentylacyjnych, spalinowych czy dymowych. Urządzenia te ogrywają jednak również inną rolę: skutecznie chronią komin przed ptakami, które chętnie na nich siadają, a nawet budują gniazda, i zabezpieczają przewód przed opadami atmosferycznymi. Warto wiedzieć, że zastosowanie nasad kominowych nie zawsze jest potrzebne, ale czasem jest wręcz obowiązkowe.

Nasady kominowe w budynkach usytuowanych w II i III strefie obciążenia wiatrem

Tam, gdzie problemy z ciągiem nie występują albo jest on wspomagany mechanicznie, deflektor wentylacyjny nie jest potrzebny. Jednak w niektórych rejonach naszego kraju stosowanie wywietrznika u wylotu komina jest obligatoryjne i regulowane Rozporządzeniem ministra infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dzieje się tak w przypadku budynków usytuowanych w II oraz III strefie obciążenia wiatrem.

W Polsce wyróżnia się III takie strefy – jedynie w strefie I obejmującej całą środkową Polskę, stosowanie nasad nie jest obowiązkowe, lecz w uzasadnionych przypadkach praktykowane. Do strefy II należy zachodnia część pasa nadmorskiego, a do strefy III – leżące na południu kraju regiony górskie. To właśnie na wymienionych obszarach niekorzystne warunki atmosferyczne (zbyt silny wiatr) przekładają się na nieprawidłowe działanie instalacji kominowej, dlatego stosowanie nasad jest na nich niezbędne.

Rodzaje nasad kominowych: stałe, obrotowe, hybrydowe, samonastawne

W zależności od przeznaczenia, czyli rodzaju przewodów, na których montowane są nasady, wyróżnia się nasady kominowe spalinowe, wentylacyjne oraz dymowe. Innym kryterium podziału jest zasada działania poszczególnych modeli, pozwalająca wyróżnić:

• nasady stałe – bez względu na kierunek wiejącego wiatru, nasada tego typu nigdy nie zmienia położenia. Do wytworzenia podciśnienia wykorzystuje energię kinetyczną wiatru. Należy do modeli tanich, lecz o niewielkiej wydajności,
• nasady obrotowe – obrotowa nasada kominowa wprawiana jest przez wiatr w ruch, co powoduje wytworzenie w kominie podciśnienia – jej wydajność jest duża, lecz znacznie spada przy braku wiatru. Dobrze sprawdza się na przewodach wentylacyjnych,
• nasady samonastawne – strażak kominowy ustawia się zawsze w kierunku wiejącego wiatru, dzięki czemu wylatujące z komina powietrze i spaliny nie mają możliwości cofnięcia się do przewodu. Najczęściej stosowany jest na przewodach spalinowych i dymowych,
• nasady hybrydowe – działają tak samo, jak nasady obrotowe i też najlepiej sprawdzają się na przewodach wentylacyjnych, ale są dodatkowo wyposażone w elektryczne silniczki – dzięki temu wytwarzają ciąg nawet w czasie bezwietrznej pogody.

Nasady kominowe samonastawne – czym są strażaki kominowe?

Nasadom samonastawnym, zwanym także strażakami kominowymi, warto poświęcić nieco więcej uwagi. Ich działanie powoduje powstawanie ciągu kominowego od strony zawietrznej, co – jak już wspomnieliśmy – zapobiega cofaniu się zużytego powietrza oraz spalin z powrotem do przewodu kominowego. Tego typu urządzenia doskonale spełniają także pozostałe funkcje nasad i uznawane są za jedne z najbardziej efektywnych.

Samonastawne strażaki mają jeszcze jedną charakterystyczną cechę. Wyróżniają się oryginalnym wyglądem, za który odpowiadają ich różnorodne zakończenia. Oryginalny kształt przypominający żagiel lub pióropusz, a także ciekawe ozdobniki (np. w formie skrzydła, płomienia, koguta, wiewiórki czy orła) czynią z nich nie tylko funkcjonalne, ale również estetyczne elementy zwieńczające system kominowy.

Kiedy i jakie nasady kominowe zastosować?

Potrzeba zastosowania deflektora kominowego wynika nie tylko z nieprawidłowości w budowie komina czy usytuowania budynku. Bardzo często wspomagają się nimi także użytkownicy domów ulokowanych wśród drzew i innych wysokich obiektów bądź takich, w których komin znajduje się poniżej kalenicy dachu.

Gdy montaż wywietrznika u wylotu komina okaże się niezbędny, trzeba pamiętać, by właściwie dobrać model nasady. Przede wszystkim zwróćmy uwagę na rodzaj komina – do przewodów wentylacyjnych i spalinowych nie można stosować tych samych nasad, chyba że dopuszcza to ich producent. Modele o odmiennym przeznaczeniu często powstają z innych materiałów, więc użycie ich niezgodnie z zaleceniami może skutkować ich szybki niszczeniem. Wymiary nasady muszą ponadto odpowiadać średnicy przewodu kominowego. Warto też pamiętać, że podobnie, jak ma to miejsce podczas wyboru wkładu kominowego, również w przypadku spalinowej nasady kominowej należy brać pod uwagę rodzaj posiadanego urządzenia grzewczego i stosowanego paliwa.

Nasady kominowe: montaż i konserwacja

Montaż nasad kominowych nie jest trudny, jednak z uwagi na to, że wymaga pracy na dużej wysokości, najlepiej zlecieć pracę fachowcom. Niektóre modele mają specjalną podstawę, a inne jedynie rurę umieszczaną w przewodzie kominowym. W każdym wypadku trzeba pamiętać, że jeśli w jednym kominie umieszczonych jest kilka przewodów, każdy z nich należy wyposażyć w osobną nasadę. Każda z nich musi też koniecznie zapewniać kominiarzowi łatwy dostęp przewodu kominowego.

Ponieważ nasada kominowa stanowi część systemu kominowego, powinna być regularnie kontrolowana przez kominiarza podczas przeglądu. Ocenia on stan techniczny elementu, a także oczyszcza go z nagromadzonych nalotów czy też rdzy. W przypadku nasad samonastawnych z łożyskami, konieczne jest też ich regularne smarowanie.

Montaż nasad kominowych to w wielu wypadkach dobry sposób na usprawnienie działania domowych instalacji i poprawę bezpieczeństwa.