Budowa domu na skarpie lub zboczu: jak wybrać projekt, na co zwrócić uwagę przed budową?

Posiadanie działki na skarpie lub zboczu nie stanowi przeszkody, by wybudować na niej dom jednorodzinny. Efekt bez wątpienia jest wart wysiłku. Zadanie to wymaga jednak nieco większego nakładu pracy niż taka sama budowa na terenie płaskim. Jak przygotować się do takiej inwestycji?

Na co trzeba zwrócić uwagę, budując dom na skarpie?

Dom posadowiony na skarpie wygląda niezwykle malowniczo, jednak z jego budową wiąże się kilka problemów, o których należy wiedzieć przed podjęciem decyzji o wzniesieniu wymarzonej konstrukcji w tym miejscu.

Budowa domu na skarpie jest zdecydowanie droższa. Wyższe ceny zaobserwujemy już na etapie formalności. Do przygotowania projektu potrzebna będzie dokumentacja geotechniczna. Jej sporządzenie wiąże się z dokonaniem odwiertów i przeprowadzenia badań odkrytego gruntu. W przypakdu działki na stoku procedura ta jest nieco droższa, niż kiedy mamy do czynienia z działką płaską.  Rzetelna opinia geotechnika jest niezbędna, by uzyskać pewność co do bezpieczeństwa inwestycji. Dopiero gdy znane są właściwości gruntu (nośność, przenoszenie obciążeń), można dobrać odpowiednie rozwiązania konstrukcyjne. Jednym z najistotniejszych elementów w projektach domów na zboczu są fundamenty.

Stopień nachylenia zbocza w naturalny sposób determinuje koszty inwestycji. Im większy stopień nachylenia, tym wyższe powinny być ściany fundamentowe. To z kolei powoduje, że roboty ziemne będą trwały dłużej oraz będzie trzeba użyć więcej materiału.

Dom na skarpie z podpiwniczeniem – jak wykorzystać zbocze terenu?

Skoro nie możemy uniknąć wyższych kosztów związanych z kopaniem i fundamentowaniem - uzasadnione staje się wypełnienie wykopu całkowicie podpiwniczając budynek. Upraszcza to prace fundamentowe, bo pozwala poprowadzić ławy na jednej wysokości. Uzyskujemy jednak kondygnację częściowo podziemną. Ograniczenie w doswietleniu można wykorzystać, lokalizując w tej części budynku zaplecze techniczne - garaż, kotłownię czy garderoby.

Oto dylemat, przed którym staje każdy właściel działki ze spadkiem - które pomieszczenia budynku powinny pojawić się na piętrze, a które na parterze (choć można tutaj mówić o dwóch parterach - w zależności od tego, z której strony podchodzimy do budynku!).

O ile część wejściowa zwykle nie pozostawia wielkiego wyboru (garaż zajmuje sporą część przestrzeni), o tyle od strony ogrodu, zwłaszca na działkach opadających od ulicy, wariantów mamy bez liku. Naturalnym wydaje się umieszczenie na poziomie gruntu salonu. To jednak oznacza, że pomiędzy wejściem o salonem znajdować się będą schody. Takie komunikacyjne odcięcie zwykle lepiej odbierane jest w przypadku sypialni. Kompromisem jest tutaj wykonanie zewnętrznego tarasu od ogrodu, skomunikowanego zenętrzną rampą lub schodami z niższą częścią działki. 

Projekt Dom na Stoku 10 zakłada wjazd do garażu od ogrodu - po objechaniu budynku. Również takie rozwiązanie cieszy się sporą popularnością!

Fundamenty schodkowe i odpowiednia ława fundamentowa pod budowę domu na skarpie

Osadzenie konstrukcji domu na stoku wymaga odpowiedniej podstawy. W przypadku zastosowania pełnego podpiwniczenia, możemy zastosować zwykłe łatwy lub płytę fundamentową. W przypadku braku lub częściowego podpiwniczenia, najczęściej stosowanym rozwiązaniem są fundamenty schodkowe. Jak sama nazwa wskazuje, tego typu ława wraz ze zbrojeniem ma kształt schodków, co chroni przed powstawaniem pęknięć i zapewnia równomierne osiadanie budynku. Jest to jednak rozwiązanie znacznie bardziej pracochłonne i kosztowne, niż fundament prosty. Dlatego stosuje się je tylko wtedy, gdy jest to konieczne.

W tego rodzaju konstrukcji konieczny jest drenaż, czyli system odwodnienia budynku. Woda, która spływa po zboczu, będzie zatrzymywać się na fundamentach i ścianach zagłębionych w gruncie. Z tego powodu należy zaplanować jej skuteczny odbiór. Stosujemy tutaj drenaż opaskowy, nazywany także zewnętrznym, ponieważ wykonuje się go dookoła budynku. Drenaż to nic innego, jak perforowana rura okalająca cały budynek, która prowadzi odfiltrowaną wodę w dogodne, niezabudowane  miejsce na działce. Rura ta, w celu efektywnego filtrowania wody położona jest w rowie wypełnionym odpowiednim kruszywem, które przepuszcza wodę nie dopuszczając do zamulenia rury. Do efektywnego filtrowania wody w drenażu w domu na zboczu wykorzystuje się z geowłókninę, specjalny materiał syntetyczny, która przepuszcza wodę, ale nie przepuszcza piasku i mułu.

Stateczność skarpy – zabezpieczenie terenu. Jak cieszyć się pięknym domem na zboczu?

Kwestia fundamentów pokazuje, że w budowie na pochyłym terenie istotne jest dobre zagospodarowanie skarpy wokół domu. Innymi słowy, musimy dokładnie poznać właściwości terenu. W tym pomoże nam wspomniany wcześniej geotechnik, który po zbadaniu terenu przekaże wytyczne konstruktorowi. Ważnym zadaniem analizy geotechnicznej jest wyeliminowanie ryzyka osuwania się ziemi. Konstrukcja budynku musi być stabilna, dobrze osadzona w gruncie i zabezpieczona przed spływającą wodą.

Warto pamiętać, by dobrze wkomponować bryłę budynku w otoczenie. Jako że skarpy i zbocza to zazwyczaj bardzo malownicze tereny, wybrane aspekty (np. budowa dachu, kształt bryły budynku) mogą regulować miejscowe przepisy dotyczące zagospodarowania przestrzennego. Trzeba mieć świadomość, że nasz nowy dom powinien stać się integralną częścią otaczającego go krajobrazu.

Rola roślinności na skarpie i aranżacja domu

Ważne jest także dobre zaplanowanie lokalizacji domu – w taki sposób, by w pełni wykorzystać szczególe walory estetyczne działki. Jak zagospodarować skarpę przed domem? Wyjątkowo dobrze na pochyłym terenie prezentują się ogrody z roślinnością dopasowaną do otoczenia. W warunkach górskich sprawdzają się wszelkiego rodzaju skalniaki i konstrukcje kaskadowe ułożone przy pomocy kamieni. Efektownie wyglądają także ścieżki ze stopniami z naturalnych elementów, np. konarów czy płaskich głazów wkopanych w ziemię. Bardzo dobrze sprawdzi się także taras czy murek dopasowany kolorem i teksturą do naturalnych elementów znajdujących się na działce.

Na zboczach poleca się także zasadzić krzewy oraz niewielkie drzewa. Korzenie roślin pomagają stabilizować glebę, a dzięki temu ograniczają jej skłonność do osuwania się.

Dom na skarpie – jak zaaranżować wnętrze domu?

Naczelną zasadą jest dostosowanie wystroju wewnątrz do charakteru całego domu oraz jego otoczenia. Dla budynków zlokalizowanych wśród dzikiej przyrody dobrym rozwiązaniem będą tzw. kolory ziemi, beże, brązy oraz biel. Charakter aranżacji wnętrz powinien oczywiście wynikać z naszych indywidualnych preferencji i nic nie stoi na przeszkodzie, by tę spójność zaburzyć. Wszelkiego rodzaju kontrastowość dobrze wykorzystać przy urządzaniu nowoczesnych domów na skarpie, o nietypowych założeniach architektonicznych.

Charakterystyka domów na skarpie pozwala zastosować w nich kaskadowy układ kondygnacji, tzn. taki, w którym poszczególne piętra są względem siebie przesunięte, a nie – jak w tradycyjnych rozwiązaniach – ułożone w całości jedno nad drugim. To z kolei pozwala urządzić każdą kondygnację w odmiennym stylu lub stworzyć pomieszczenia o niestandardowych kształtach.

Projekty domów na skarpie – jak wybrać efektowny projekt?

Czym kierować się, wybierając projekt na pochyłą działkę? Przede wszystkim względami bezpieczeństwa oraz własnym poczuciem estetyki. Projekty domów na zboczu wymagają pewnych adaptacji przed rozpoczęciem prac budowlanych, szczególnie dostosowania do parametrów konkretnej działki. Spośród naszych projektów, które nadają się do budowy na stoku, polecamy:

• Dom na stoku III – dwukondygnacyjny budynek z elementami drewna na elewacji, w którym przestrzeń podpiwniczenia została zaadaptowana na garaż oraz wejście do budynku.
  
  
• Dom na stoku 4 – z kamienną elewacją oraz dużymi przeszkleniami na obu kondygnacjach.
  
  
• Dom na stoku II – o klasycznej, prostej bryle, łączącej białą elewację, drewno i kamień.
  
  
• Dom na stoku 8 – energooszczędny, stosunkowo duży budynek z praktycznym, dodatkowym wyjściem z poziomu pierwszego piętra.