Czy budowa domu energooszczędnego jest droższa niż standardowego – porównanie w eksploatacji

Zarówno domy pasywne, jak i niskoenergetyczne (nazywane potocznie energooszczędnymi) cechuje niskie zapotrzebowanie na energię cieplną. Budynki te wznoszone są przy zastosowaniu szeregu technicznych i technologicznych rozwiązań mających na celu obniżenie zużycia energii podczas ich eksploatacji. Czy ich budowa jest znacznie droższa od budynków tradycyjnych?

Dom pasywny a energooszczędny

Idea wznoszenia domu niskoenergetycznego i pasywnego jest podobna, same budynki różnią się jednak od siebie. Podstawowe różnice dotyczą standardów budowy, wymogów technicznych i względów architektonicznych.

Optymalny projekt budynku pasywnego cechuje mała powierzchnia ścian, podłóg i zadaszenia w stosunku do powierzchni użytkowej. Bryła budynków pasywnych jest zwykle prosta – są to budowle wznoszone najczęściej na planie prostokąta, pozbawione tych elementów konstrukcji (np. balkonów), które trudno ocieplić i zaizolować.

Domy pasywne muszą być bardzo dobrze izolowane termicznie, szczelne, usytuowane tak, by pomieszczenia dzienne znajdowały się od południa. W ich przypadku nie jest konieczne montowanie aktywnych instalacji rozprowadzających energię cieplną – w przeciwieństwie do budynku energooszczędnego nie potrzebują klasycznych rozwiązań instalacyjnych składających się z grzejników. Budowane są z myślą o pasywnym pozyskiwaniu energii z otoczenia.

Wymogi, jakie musi spełniać dom pasywny

Aby konkretny dom można było zaliczyć do budynków pasywnych, musi on spełniać szereg warunków technicznych:

• niskie zapotrzebowanie na energię, wynoszące (współczynnik EUco) ≤ 15 kWh/(m²·rok);
• zapotrzebowanie na energię grzewczą ≤ 10 W/m²;
• współczynnik przenikania ciepła ścian zewnętrznych ≤ 0,15 W/(m²·K);
• współczynnik przenikania ciepła przez otwory okienne ≤ 0,8 W/(m²·K) przy minimalnym współczynniku przepuszczalności energii słonecznej ≥ 50–60%;
• szczelność budynku ≤ 0,6 l/h;
• brak mostków termicznych ≤ 0,01 W/(m·K);
• praca rekuperatora przy poborze energii elektrycznej ≥ 75% ≤ 0,45 Wh/m³;
• zużycie energii pierwotnej do zaspokojenia wszystkich potrzeb energetycznych domu powinno wynosić ≤ 120 kWh/(m²·rok).

Powyższe wymogi pochodzą z Instytutu Domów Pasywnych w Darmstadt – organizacji zajmującej się certyfikacją domów pasywnych i ich komponentów. W Polsce odpowiednikiem instytucji i jednostką akredytowaną przez niemiecki instytut jest Polski Instytut Budownictwa Pasywnego i Energii Odnawialnej.

Wymogi, jakie musi spełniać dom energooszczędny

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z roku 2017 współczynnik EUco dla domów niskoenergetycznych powinien wynosić 30-60 kWh/m²/rok (dla porównania współczynnik EUco dla domów standardowych wynosi powyżej 70 kWh/m²/rok). Według tego samego Rozporządzenia współczynnik przewodzenia ciepła dla konkretnych przegród zewnętrznych powinien uzyskać następujące wartości:

Wymogi przewodzenia ciepła w domach energooszczędnych

Wstępne założenia dla kosztorysu domu energooszczędnego

Koszt budowy domu energooszczędnego i tradycyjnego zależny jest od wielu czynników. Znaczenie ma kubatura oraz jej wielkość i kształt. To, z czego wybudujemy dom energooszczędny, materiały, jakich użyjemy, również ma duży wpływ. Zanim więc przejdziemy do zarysu kosztów, przyjmijmy, że analizowany dom będzie budynkiem parterowym na planie prostokąta z dwuspadowym dachem i garażem. Przyjmijmy również, że powierzchnia zabudowy wyniesie 110 m².

Koszty poprzedzające rozpoczęcie prac budowlanych domu energooszczędnego

Jednym z pierwszych etapów budowy każdego domu jest zakup projektu. Domy, które cechuje niskie zapotrzebowanie na energię cieplną, choć powoli zyskują na popularności, dalej są w Polsce rzadkością (w szczególności domy pasywne). Brak popularności sprawia, że ceny projektów tego typu budynków są znacznie wyższe od projektów domów tradycyjnych.

Średnia cena projektu domów klasycznych wynosi około 2.5 tys. zł. Porównywalnie tyle samo zapłacimy za projekt domu niskoenergetycznego, gdzi ich koszt wynosi maksymalnie 4.4 tys. zł. Przykłady można łatwo znaleźć wśród projektów domów energooszczędnych.

Koszty budowy przegród i fundamentów – z czego budować dom energooszczędny?

Dom energooszczędny musi spełniać szereg wymogów – ławy fundamentowe, stropy i ściany muszą być odpowiednio ocieplone, z zastosowaniem materiałów o wysokiej klasie izolacyjności. Poniżej zarys kosztów konkretnych elementów konstrukcyjnych dla domu tradycyjnego i energooszczędnego (doprowadzenie do stanu surowego zamkniętego):

Porównanie kosztów budowy elementów konstrukcyjnych w domach tradycyjnych i energooszczędnych

Koszty instalacji w domu energooszczędnym i tradycyjnym

Największe różnice w kosztach pomiędzy domem tradycyjnym a energooszczędnym dotyczą stworzenia instalacji. Koszt wykonania tylko podstawowych instalacji (elektrycznej, grzewczej, wodnokanalizacyjnej) dla obydwu typu domów wyniesie około 60 tys. zł. W domach energooszczędnych zalecany jest również montaż systemu rekuperacji oraz ogniw fotowoltaicznych (to dodatkowy koszt w wysokości około 45 tys. zł).

Dom energooszczędny: cena pod klucz. Koszty budowy domu energooszczędnego i tradycyjnego

Według powyższych szacunków koszt całkowity (stanu surowego zamkniętego) domu tradycyjnego wyposażonego w komplet instalacji wyniesie około 232 tys. zł i 302 tys. w przypadku domu energooszczędnego. W przypadku domu pasywnego różnica będzie jeszcze większa, o około 38%. Posługując się powyższymi danymi, za wybudowanie 100 m² domu tradycyjnego trzeba będzie zapłacić 210 tys. zł i 270 tys. za 100 m² domu energooszczędnego. Koszt budowy domu pasywnego 100 m² wyniesie aż 289 tys. zł.

Analiza kosztów budowy domów energooszczędnych, pasywnych i tradycyjnych – podsumowanie

Według przyjętych danych koszt budowy domu energooszczędnego przekracza koszt budowy domu tradycyjnego o 23%. Zdecydowanie najdroższej jest wybudować dom pasywny – koszt budowy uzależniony jest przede wszystkim od kosztów związanych z budową instalacji służących poborowi zysków słonecznych i bytowych. Bardzo dobrze wyposażone domy pasywne, mające własne elektrownie, mogą być droższe o 30-40% od domów tradycyjnych. Warto jednak pamiętać, że koszt eksploatacji takiego budynku jest bardzo niski, niekiedy bliski zeru – szacuje się, że w związku z niską eksploatacją naddatek kosztów zwróci się po około 10-12 latach.