Logo

Cegły i płytki szamotowe – jak stosuje się szamot w kominkach, piecach i grillach?

Kategorie: ściany

Szamot to materiał o wysokiej odporności na działanie ognia. Sprawdzi się jako wykończenie wnętrza kominka, pieca, grilla lub wędzarni w ogrodzie. Co warto wiedzieć o cegłach i płytach szamotowych?

Portret budowlańca trzymającego dużą czerwoną cegłę szamotową
Rodzaje cegieł ogniotrwałych i łączenie: Jak murować cegłą szamotową?

Cegły szamotowe – jak powstają i jakie mają wymiary?

Szamot jest materiałem tworzonym na bazie gliny lub łupków ogniotrwałych, które wypala się i mieli. Tak powstały półprodukt jest mieszany z surowcami mineralnymi o wysokiej temperaturze topnienia. Gotowy szamot do zastosowania w kominkach, piecach i grillach może mieć formę cegieł lub cieńszych płyt. Tego typu materiały budowlane powstają w wyniku połączenia masy szamotowej z plastyczną gliną ogniotrwałą, które są następnie formowane i spiekane.

Standardowa cegła szamotowa ma wymiary 230 x 114 x 64 mm. W sprzedaży dostępne są także płytki szamotowe – tak określa się cegły o połowie grubości, a więc wymiarach 230 x 114 x 32 mm. Czasami trzeba wybrać cegły szamotowe o nietypowej wielkości, przydatne na przykład podczas wykonywania łuku nad drzwiami kominka lub murowanego grilla. Produkty z szamotu mają zazwyczaj kolor beżowy, jednak dostępne są także cegły czarne, czerwone lub brązowe – dzięki nim możemy uzyskać ciekawe aranżacje w domu lub ogrodzie.

Parametry cegieł i płytek szamotowych – gęstość, waga i porowatość

Aby zrozumieć, dlaczego szamot tak dobrze sprawdza się podczas konstruowania kominków i grillów, przyjrzyjmy się jego podstawowym parametrom. Cegły szamotowe są cięższe niż inne materiały budowlane. Wynika to z ich dużej gęstości, wynoszącej do 2,5 kg/dm3. Charakterystyczną cechą jest również odporność na ściskanie (do 20N/mm2) i ścieranie. Możemy mieć pewność, że płyty szamotowe wykorzystane do budowy kominka wytrzymają wiele lat intensywnego użytkowania.

Paleta nowych cegieł ogniochronnych szamotowych w opakowaniu - naturalny materiał budowlany z gliny do murowanych kominków i pieców
Najważniejsze parametry cegły szamotowej – wymiary i waga i zastosowanie

Kolejnym istotnym parametrem jest porowatość otwarta, która w przypadku szamotu wynosi około 20%. Wartość ta dotyczy liczby otwartych porów w materiale. W przypadku szamotu jest ich dużo, dlatego nie powinien być stosowany w miejscu narażonym na działanie zanieczyszczeń – może je nadmiernie chłonąć. Nie należy więc wykładać szamotem wnętrza przewodów kominowych. Lepiej sprawdzi się specjalna ogniotrwała cegła.

Niski współczynnik liniowej rozszerzalności cieplnej szamotu (wynoszący nie więcej niż 0,55%) oznacza, że materiał nie rozszerza się niemal wcale pod wpływem wysokich temperatur. Cegły szamotowe wyróżniają się także wysoką pojemnością oraz przewodnością cieplną. Jest to wyjątkowo korzystne w przypadku konstrukcji pieców i pozwala na powolne uwalnianie ciepła nawet po wygaśnięciu ognia.

Właściwości cegieł szamotowych – ogniotrwały materiał i dobry akumulator ciepła

Cegły szamotowe nie bez powodu są tak chętnie wybierane do budowy kominków i nowoczesnych pieców kaflowych.

Cegły i płytki szamotowe jako wkład akumulacyjny w kominku
Cegły i płytki szamotowe jako wkład akumulacyjny w kominku

Taki sposób zastosowania materiału jest związany z jego parametrami i właściwościami, takimi jak:

  • zdolność do akumulacji ciepła – wkłady kominkowe z szamotu sprawiają, że kominek czy piec dłużej pozostaje ciepły, ogrzewając nasze mieszkanie na podobnej zasadzie jak piece akumulacyjne;
  • dobra izolacyjność termiczna, dzięki której możliwe jest stopniowe oddawanie ciepła;
  • bardzo dobra odporność na działanie ognia i wysokich temperatur,
  • odporność na zmienne temperatury – szamot nie pęka pod wpływem nagłego kontaktu z ogniem czy żarem;
  • wytrzymałość i odporność na ściskanie, dzięki którym cegły szamotowe sprawdzają się jako materiał do wykonania wytrzymałych konstrukcji pieców i przewodów kominowych;
  • możliwość poddawania materiału obróbce mechanicznej – na przykład przycinanie cegieł, tak by tworzyć łuki i inne bardziej złożone formy pieców.

Wyroby szamotowe produkuje się w trzech klasach określających ich ogniotrwałość. Najwyższa klasa As oznacza, że cegły wytrzymują temperaturę między 1800 a 1900°C. Klasa Bs, do której należy większość materiałów szamotowych dostępnych na rynku, to odporność do 1700°C. Klasa ogniotrwałości Cs gwarantuje wytrzymałość materiału w temperaturze do 1600°C.

Zaprawa szamotowa – jak wykonać łączenie ogniotrwałych cegieł szamotowych?

Budowanie konstrukcji z szamotu wymaga zastosowania specjalnej zaprawy, która będzie wykazywała właściwości zbliżone do ogniotrwałych cegieł. Składa się ona z szamotu i surowej gliny bez substancji wiążących lub z dodatkiem szkła wodnego i cementu. Spoina nie musi być szeroka, ponieważ cegły szamotowe charakteryzują się niską rozszerzalnością cieplną – wystarczy łączenie o szerokości 2 mm.

Zaprawa szamotowa – niezbędne informacje

W przypadku zastosowania zaprawy szamotowej bez substancji wiążących zalecane jest spieczenie jej w temperaturze minimum 900°C, by utrwalić materiał. Dodatek szkła wodnego i cementu pozwala uniknąć konieczności spiekania zaprawy. Takie spoiwo sprawdzi się więc w przypadku konstrukcji, które nie będą wystawione na działanie bardzo wysokich temperatur.

Cegły i płytki szamotowe jako wkład akumulacyjny w kominku

Wkład kominkowy powinien być wykonany z materiału o bardzo wysokiej odporności na wysokie temperatury i trwałości. Najczęściej wykonuje się go z żeliwa lub stali. Korzystny jest dodatek płyt szamotowych, które odpowiadają za akumulację ciepła.

Szamot może posłużyć także do wyłożenia wnętrza komory spalania Sprawdzi się, szczególnie jeśli zależy nam na energooszczędnych rozwiązaniach. Piec z szamotem po wygaśnięciu ognia nadal emituje ciepło. Zyskujemy w ten sposób wysoką wydajność kominka i jesteśmy w stanie ograniczyć ilość spalanego drewna. Cegły szamotowe mogą być stosowane również jako wkład w piecach typu koza. Zadaniem szamotu jest poprawa ich akumulacyjności.

Czerwona cegła szamotowa na dobrze wykonane murze.

Szamot jest jednym z najlepszych materiałów do wykonania konstrukcji pieca chlebowego, obudowy kominka, paleniska, wędzarni lub grilla w ogrodzie. Sprawdza się także jako akumulacyjny wkład w piecach. Płyty i cegły szamotowe wykazują bardzo dobrą odporność na wysokie temperatury, izolacyjność termiczną i zdolność do akumulacji ciepła.

Jakie okna na poddasze? FAKRO przedstawia praktyczny  przewodnik: optymalne rozwiązania dla każdego typu pomieszczenia.
Blog
09 Styczeń 2024
Jakie okna na poddasze? FAKRO przedstawia praktyczny przewodnik: optymalne rozwiązania dla każdego typu pomieszczenia. Okna dachowe wpuszczają na poddasze naturalne światło, pozwalają też
Jaki garaż można postawić bez pozwolenia?
Blog
24 Październik 2023
Decydując się na budowę garażu na działce z domem jednorodzinnym, mamy do wyboru dwa rozwiązania: garaż wbudowany w bryłę budynku lub garaż wolnostojący. Choć pierwsza opcja ma swoje zalety,
Rodzaje dachów
Blog
24 Październik 2023
Odpowiedni kształt dachu to jedna z najważniejszych kwestii, z jakimi musi zmierzyć się inwestor przygotowujący się do budowy domu jednorodzinnego. Z jednej strony rodzaj dachu może w znaczą
Idealny układ pomieszczeń w domu
Blog
24 Październik 2023
Przygotowując się do budowy domu jednorodzinnego i oglądając gotowe projekty lub zlecając przygotowanie projektu indywidualnego architektowi, zazwyczaj inwestorzy skupiają się na takich aspe
Dodaj jeszcze jeden projekt do porównania. (Możesz porównać do 4 produktów)
wyczyść